Telen in de toekomst: de perfecte mix van data en groene vingers

Wat is jullie verhaal? Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?

Christos Katsanos: “Dat is alweer een tijdje geleden, in de vroege jaren negentig.”

Evagelos Drimtzias: “We zijn als lego, we passen perfect.”

Katsanos: “Ik ontmoette Evagelos toen ik bedrijfsleider was in het grootste glastuinbouwbedrijf in Griekenland. Ik experimenteerde met innovatieve teeltmethoden. Een daarvan was substraatteelt, waarbij je zonder aarde werkt, waarbij plantenwortels met water in aanraking komen. De enige persoon in Griekenland die daar meer van wist dan ik was Evagelos Drimtzias. Hij werkte voor een Deens bedrijf, Grodan. Evagelos vertelde me niet alleen over deze nieuwe techniek, maar demonstreerde me een half jaar lang hoe het werkte. Ik vond het geweldig – hij liet me elke dag opnieuw zien wat substraatteelt voor mijn gewassen kon betekenen. We bleven contact houden en in 1993 gingen we ons gezamenlijke avontuur aan.”

Drimtzias: “Waarom we zo goed samenwerken? Kijk, we zijn heel verschillend van karakter, maar we delen dezelfde waarden. Dat is belangrijk als je de ambitie hebt om een sterke onderneming op te bouwen. Zo vinden we beiden dat het bij ons bedrijf gaat om meer dan alleen geld verdienen. Onze manier van indoor farming kan een enorme bijdrage leveren aan de toekomst van onze voedselproductie. Wat ook helpt is dat we goede vrienden zijn, ook al wonen we op anderhalf uur vliegen van elkaar.”

Wat maakt jullie werk zo boeiend?

Katsanos: “Als je Evagelos als het brein zou typeren, kun je mij als het hart en de ziel van de DKG Group zien. Dat is een fantastische combinatie in het zakenleven. Wat ook bijzonder is, is dat de glastuinbouw een bedrijfssector is, maar tegelijk ook gaat over het creëren van nieuw leven. En het gaat om samenwerking. Zo werk ik zelf graag met mensen van de meest uiteenlopende culturele achtergronden. Aan de ene kant doen we bijvoorbeeld zaken met super toegewijde, meer traditionele telers in markten als het Midden-Oosten, en anderzijds met hightech telers in landen als Nederland en Australië. We helpen de ondernemers om hun bedrijven te laten groeien, en we werken samen om gewassen op een modernere, gezonde en duurzame manier te telen. We zijn dus allemaal verschillend, maar we zitten uiteindelijk allemaal in dezelfde voedselketen. Dat besef vind ik geweldig.”

Drimtzias: “We werken ook met veel verschillende business-to-business partners. Een partnership waar we erg trots op zijn is de samenwerking met Grodan. Ze helpen ons om telers over de hele wereld kennis te laten maken met steenwolsubstraat. Daarmee kunnen zij op meer duurzame en efficiëntere wijze vruchten en groenten telen. Dus door deze innovaties bij verschillende organisaties over de hele wereld te introduceren, dragen we allemaal bij aan de verbetering van de voedselketen.”

Waar staat de Griekse groenten- en fruitteelt over tien jaar? Welke veranderingen gaan er plaatsvinden?

Drimtzias: “Over tien jaar is de voedselproductie verder geglobaliseerd en verbonden. En competitiever.”

Katsanos: “Eens. Steeds meer grotere spelers zullen op de markt een hoofdrol spelen, ook telers van buiten Griekenland, bijvoorbeeld uit Nederland. Dat betekent stevige concurrentie. Maar er voltrekt zich nóg een verandering: de glastuinbouwsector zal meer datagedreven zijn. Dat vormt een extra uitdaging: we moeten nieuwe teams opzetten en deze voorbereiden op die nabije toekomst. In deze teams zitten niet alleen telers met groene vingers en een berg aan glastuinbouwervaring, maar ook professionals die alles weten over ‘groene’ technologische ontwikkelingen, zoals kunstmatige intelligentie en datagestuurd management.”

Drimtzias: “De grote vraag is dus: hoe brengen we waardevolle kennis van de ‘old school’ telers samen met die van de nieuwe generatie datagedreven telers?”

Katsanos: “We proberen die verrijkende combinatie te realiseren door veel jonge talenten in dienst te nemen en ze de kans te geven met digitale gegevens te werken. Maar we vinden het ook belangrijk dat ze zelf in de kas de handen uit de mouwen steken. We focussen dus altijd op twee dimensies: het trainen en ondersteunen van de telers van vandaag én die van morgen.”

Welke tips heb je voor Griekse telers?

Drimtzias: “Onze eerste tip voor Griekse telers is te kiezen voor een meer toekomstgerichte bedrijfsvoering. We zien heel veel prachtige, gezonde bedrijven in onze regio’s, maar ze werken vooral in hun eentje, en ze houden soms nog te veel vast aan de traditionele teeltmethoden. Ten tweede moeten Griekse telers leren hoe ze beter kunnen samenwerken. Ze moeten beseffen dat ze in omvang en middelen beperkt zijn. Ze zullen dus naar lokale samenwerking moeten zoeken. En ons derde advies: onderzoek een meer integrale werkwijze als het gaat om het implementeren van nieuwe technologieën.”

Katsanos: “Telen is geen one-man-show, althans niet meer. Je moet samenwerken om te overleven. Als klein bedrijf investeer je óf in autonome groei, óf je werkt samen. Voor het eerste heb je voldoende financiële middelen nodig en bij het tweede speelt cultuur een grote rol. En kijk naar de behoeften van de consument. Weet je wel welke groenten er op dit moment het meest worden geteeld? En wat er komt kijken in termen van grootte, verpakking en transport?”

Hoe ziet het werk van een teler er over tien jaar uit?

Katsanos: “Wat we nu zien is dat telers, in de markten waarin wij actief zijn, meestal alleen werken en op slechts één hectare fruit of groenten teelt. Maar over tien jaar zal ‘een teler’ waarschijnlijk meer een (handels)bedrijf zijn, een durfkapitalist of een startup die in tuinbouw investeert. Dat is een boeiend perspectief.”

Drimtzias: “Vertical farming wordt heel groot. Deze teeltwijze krijgt steeds meer aanhang en geeft een beeld van hoe de toekomst van de teelt eruit zou kunnen zien.”

Wat is de belangrijkste les bij jullie samenwerking?

Drimtzias: “Alles draait om vertrouwen in elkaar. Dat mantra brengen we altijd ter sprake bij onze klanten en partners. Als er geen onderling vertrouwen bestaat, dan is er eigenlijk ook geen echte samenwerking. Ons bedrijf is daar het beste bewijs van: de band tussen mij en Christos gaat al tot meer dan dertig jaar terug. Dankzij onze chemie bouwden we niet alleen een vriendschap op, maar ook een bloeiende zakelijk partnership.”

De DKG Group is een gediversifieerde groep van bedrijven en initiatieven in de handelssector, gespecialiseerd in duurzame oplossingen voor versproducten en agrarische hulpmiddelen. Het bedrijfsmodel stoelt op duurzaamheid, innovatie en flexibiliteit. De DKG Group werd in 1993 opgericht door Christos D. Katsanos en Evagelos Drimtzias.

Dit artikel is onderdeel van de serie Gro-Hacks, waarin we partners en vrienden van Grodan vragen wat we kunnen leren van hun innovatieve ondernemersverhalen.