De eenvoudigste manier om de afvoer van afvoerwater te verminderen, is om te werken met een primaire watervoorziening van hoge kwaliteit en met een laag afvoervolume (tabel 2). Substraatontwerp en kennis is in de loop der jaren verbeterd. Afvoer is niet langer het "doel", maar het resultaat van een gestructureerde, juist beheerde benadering van irrigatie (hoofdstuk 3). Dit hoofdstuk beschrijft hoe de afvoer kan worden verzameld, schoongemaakt en gerecycled om de toevoer van meststoffen te verminderen en bij te dragen aan een duurzame teelt. De grootste zorg voor veel telers bij het recyclen van afvoerwater is het risico op verspreiding van ziekten. Daarom moet ervoor worden gezorgd dat pathogenen en groeiremmers worden verwijderd. Het is aanbevolen om regelmatig de totale concentraties van individuele voedingsstoffen en hun verhoudingen in het afvoerwater te controleren, zodat de input van nieuwe voedingsstoffen kan worden geoptimaliseerd (hoofdstuk 6).
Redenen om het afvoerwater te reinigen
Er zijn verschillende wortelinfecterende ziektekiemen zoals Pythium en Phytophthora die via re-circulatiewater door de kas worden verspreid. Om de verspreiding van ziekteverwekkers via afvoerwater te voorkomen, moet het water worden gedesinfecteerd voordat het opnieuw wordt gebruikt. Ook wordt groeiremming gezien als een barrière voor re-circulatie. Groeiremming wordt vaak gerapporteerd bij bloementeelt die langer dan een jaar duurt. Wat precies de groeiremming veroorzaakt is nog onduidelijk. Soms lijken bepaalde bacteriën de oorzaak te zijn. Op andere momenten zijn goede stuur- en controlemaatregelen voldoende om groeiremming te voorkomen. Ook als afvoerwater moet worden geloosd in het rioolsysteem of in de omgeving, wordt het aanbevolen om dit water eerst te behandelen via geavanceerde oxidatie.
Op deze manier worden resten van gewasbeschermingsmiddelen verwijderd die niet door het gewas zijn opgenomen of nog niet chemisch zijn afgebroken. Let op: per 1 januari 2018 is dit verplicht voor Nederlandse telers.
Methoden om het afvoerwater te reinigen
Afvoerwater wordt eerst in het 'vuile' rioolwaterbassin verzameld. Reiniging bestaat uit twee fasen: (1) de grote deeltjes verwijderen en (2) het water zuiveren van ziekteverwekkers, groeiremmende factoren en gewasbeschermingsmiddelen. De eerste stap bestond traditioneel uit zandfilters om fijne deeltjes te verwijderen. Recent zijn mechanische schermfilters geïntroduceerd. Het voordeel van deze filtertechnieken is dat ze slechts een fractie van het spoelwater nodig hebben in vergelijking met zandfilters. De tweede stap in het proces omvat technieken als verwarming, UV-straling of geavanceerde oxidatie.
Best Practice Guidelines for Greenhouse Water Management
Deze gids is geschreven om eigenaren en managers van kassen een overzicht te geven van de actuele en beste werkwijzen voor de toepassing en recycling van water en voedingsstoffen in de kas.